Zabezpieczenie maszyn na okres zimy

Konserwacja maszyn rolniczych to jeden z kroków przygotowujących je na nadchodzącą zimę. Każda maszyna rolnicza używana w gospodarstwie powinna być oczyszczona i umyta po skończonej pracy, a tym bardziej na okres zimy (w okresie pożniwnym unikamy mycia kombajnów, ale o tym później). Czysty sprzęt następnie powinien zostać nasmarowany i zabezpieczony przed rdzewieniem, jeśli uwydatnia się korozja. Maszyny również powinny zostać sprawdzone pod kątem hydrauliki i zużycia poszczególnych elementów, które należy wymienić jeśli nastąpiło uszkodzenie danych części. Każdą maszynę użytkujemy przez dłuższy czas – kilka, a nawet kilkanaście sezonów, gdzie w sezonie następuje jej intensywna eksploatacja, a w okresie zimowym jej przestój. Stan techniczny maszyny jest bardzo ważnym czynnikiem do prawidłowej dalszej pracy w kolejnych sezonach. Odpowiednie przechowywanie i konserwacja maszyny gwarantuje jej użytkowanie przez długi czas.

Czyszcząc jakąkolwiek maszynę po pracy należy zwrócić uwagę najbardziej na te zespoły maszyny, które ulegają największemu zanieczyszczeniu w wyniku pracy np. zespoły uprawowe, zespoły do nawożenia. Maszyny wykorzystywane do zbioru materiałów słomiastych (np. prasa), kombajny zbożowe lub zielonki należy w sposób szczególny oczyścić z pozostałości roślinnych takich jak: plewy, słoma, zielonka itp. Taki materiał wchłania dużo wilgoci, a to daje duże szanse wystąpienia korozji, jak również zagnieżdżenia się gryzoni (np. myszy, szczury), które mogą przegryź instalację elektryczną, hydrauliczną czy elementy uszczelniające.

Taki sprzęt jak: talerzówka, pług, głębosz itp. najlepiej myć pod ciśnieniem wykorzystując myjkę wysokociśnieniową, gdzie dla lepszego rezultatu warto użyć dodatkowo specjalne środki myjące. Woda gorąca lepiej radzi sobie z zanieczyszczeniem, niż myjąc samą wodą zimną, która nie rozpuści tłustych zabrudzeń i wolniej radzi sobie z zabrudzeniami. Ważna rzeczą jest przy stosowaniu specjalistycznych środków myjących, aby stosować je zgodnie z przeznaczeniem i w dawkach zalecanych przez producenta. Stosowanie niewłaściwe lub nieodpowiednich środków myjących na dane podzespoły maszyn może być przyczyną szybszej eksploatacji części maszyn np. gumowych elementów – paski, uszczelki czy nawet wyblaknięcie lakieru. Kombajny zaleca się na okres zimy nie myć wodą, a jedynie dobrze wyczyścić za pomocą sprężonego powietrza, jak również można użyć odkurzacza, który zbierze ziarno i kurz z miejsc trudno dostępnych. Kombajn nie lubi wody, tym bardziej w okresie dłuższego postoju, gdzie narażony jest na korozję w wyniku kontaktu z wodą lub wilgocią. Jednak kombajn, który pracuje przy zbiorze kukurydzy lepiej wyczyści się myjąc go wodą. Kukurydza posiada soki, które kleją się do maszyny, a cukier zawarty w resztkach pozostających w kombajnie fermentuje wydzielając przy tym kwas mlekowy, mający mocne działanie korozyjne. Dlatego kombajn po takiej pracy zaleca się dokładnie umyć, a następnie pozwolić mu dobrze wyschnąć. Na maszynach, których pojawia się korozja to lepiej ją w porę usunąć poprzez oczyszczenie, odtłuszczenie i pomalowanie danego elementu, chroniąc go przed dalszym niepożądanym działaniem rdzy.

Często rolnicy poszczególne elementy robocze np. odkładnie w pługu malują przepalonym olejem silnikowym co jest bardzo złym nawykiem, gdyż olej taki zawiera siarkę, która przyczynia się dodatkowo do korozji, a wypłukana przez deszcz skaża środowisko. Rozwiązanie takie jest nieekologiczne przyczyniając się do szkodliwości dla gleby. Części takie należy zabezpieczyć smarem - najlepszym rozwiązaniem to smar grafitowy, który jest odporny na spłukiwanie przez wodę, przez co daje zabezpieczenie na długi okres czasu.

W opryskiwaczu należy zawsze pamiętać o pompie. Często jest przechowywany w pomieszczeniu nieogrzewanym, przez co należy go uchronić przed mrozem, poprzez usunięcie resztek wody z układu cieczowego. Pamiętajmy że temperatura poniżej zera nie tylko występuje podczas zimy, ale również zdarza się jesienią i wiosną, nieprawidłowe zabezpieczenie tej maszyny może trwale ją uszkodzić np. pompę, filtry, zawór sterujący, korpusy rozpylaczy, przewody układu cieczowego.

Kombajny, które zakończyły żniwa i przez wiele miesięcy stoją nieużytkowane są doskonałą kryjówką dla gryzoni, które mogą wyrządzić wiele szkód w takiej maszynie. Kombajn skrywa w sobie dużo pożywienia dla tych szkodników, dlatego bardzo ważne jest dobre jego oczyszczenie po sezonie z resztek ziarna, plew i słomy. W czasie takiego czyszczenia tejże maszyny pomocny jest kompresor na sprężone powietrze. Czyszcząc maszynę najlepiej jest zdemontować wszystkie osłony, aby mieć jak najlepszy dostęp do wszelakich zakamarków. Czyszczenie powinniśmy zaczynać od góry- począwszy od zbiornika na ziarno, gdzie uwagę należy także zwrócić na wytrząsacze, aby móc usunąć resztki słomy. Również należy wyczyścić takie podzespoły jak: chwytacz kamieni, młocarnia, miejsce montażu hedera, kosz sitowy, przenośnik ślimakowy i na koniec kabina. Warto zdemontować wszelkie osłony na kable – oczywiście jeśli to możliwe, gdyż gryzonie nie lubią światła i to może uchronić przed gryzieniem kabli. Gryzonie jeśli ulokują się w maszynie to pozostawiają po sobie nieprzyjemny zapach. Przeciwdziałaniu takim szkodnikom pomocne są koty, które zazwyczaj w gospodarstwie są, tylko trzeba ułatwić im dostęp do takiej maszyny, aby można było zlikwidować szkodniki pomieszkujące w maszynie rolniczej, jak również wszelkiego typu środki na gryzonie - trutki, zapachy odstraszające.

Ogromne znaczenie dla sprawności maszyn po zimie ma nie tylko ich konserwacja i czyszczenie, ale również ich przechowywanie. Sprzęt taki powinien być przezimowany w miejscach zadaszonych, gdyż wystawienie maszyn na niekorzystne warunki atmosferyczne dają dużą szanse wystąpienia korozji i zniszczenia. Pomieszczenia do przechowywania powinny być przewiewne, aby wilgoć nie gromadziła się na maszynach. Odpowiednie przechowywanie sprzętu rolniczego daje gwarancję jego trwałości na długie lata, a także przeciwdziała wystąpienia awarii z początkiem wiosny.

Bardzo ważnym elementem odpowiedniego przezimowania maszyn to wymiana wszelkich płynów i paliwa na zimowe, aby mogły wytrzymać minusowe temperatury. Ważną rzeczą jest pozostawienie maszyn z pełnym zbiornikiem paliwa, przeciwdziała to skraplaniu się wody na ściankach tych zbiorników, która może przyczynić się do szkód w maszynie. Akumulatory maszyn również wymagają odpowiedniej pielęgnacji, a mianowicie całkowitego naładowania, gdyż w minusowych temperaturach mają niższą zdolność rozruchową. Dobrą sprawą jest wyjęcie akumulatorów z maszyn i przechowywanie ich na czas zimy w suchym pomieszczeniu o temperaturze powyżej 5 st. C, jednak nie należy go trzymać na betonie lub metalowych powierzchniach.

O sprzęt rolniczy należy dbać nie tylko na zimę, ale i cały rok, dlatego ważne jest aby w miarę możliwości zawsze był wyczyszczony i schowany pod dach. Jak dla nas wizytówką rolnika są jego maszyny, które pozyskuje się na długie lata, mające na celu pomóc gospodarzowi w obrobieniu posiadanych ziemi, z której żyje.